Met Google Maps open op onze telefoon zoeken we onze weg in het oude centrum van Sevilla. Waar smalle straatjes zo doorheen kronkelen dat je richtingsgevoel behoorlijk op de proef gesteld wordt. We zijn onderweg naar Bar Bistro Los Tulipanes voor een gesprek met de eigenaren Mano en Inma. Nieuwsgierig naar de plek waar Spanje en Nederland elkaar aan tafel ontmoeten.
Vlakbij Plaza del Museo vinden we de bistro, waar we allerhartelijkst door Inma en Mano ontvangen worden. Supersnel krijgen we een drankje en zitten we op de patio.
Snel naar
Hoe het begon
Zowel Inma als Mano zijn geboren en getogen in Nederland, als kinderen van Spaanse gastarbeiders. De nog immer aanwezige Rotterdamse tongval, verraadt waar ze zijn opgegroeid.
“Ja, lacht Inma, daarom zeggen wij altijd dat Amsterdammers, die de Rotterdammers natuurlijk 020 noemen, een toeslag van 20% krijgen. Dat vinden de Rotterdammers wel leuk.“ Op onze vraag of de Rotterdammers dan 10% korting krijgen, lacht ze voluit. “Daar beginnen we niet aan.”
Mano en Inma wonen nu zo’n 20 jaar in Andalusië. En nee, een weloverwogen keuze was het niet. Het betrof een puur spontane actie. “We hadden een prima leven in Nederland en hebben Spanje altijd als een vakantieland gezien.”
Inma vertelt: “We waren op vakantie in Cádiz. De ouders van Mano hebben daar een huis aan de kust. Elk jaar in maart en oktober gingen we erheen voor een heerlijke strandvakantie. Zo ook in 2002. Ik zei tegen Mano, we zijn dan wel Spanjaarden maar het land kennen we helemaal niet.
Mano stelt voor om een dagje naar Sevilla, de hoofdstad van Andalusië, te gaan. Dat is op nog geen 1,5 uur rijden van Cádiz.
“Dus we pakken de auto, rijden erheen en lopen door de prachtige stad. Zo mooi, helemaal leuk. Hand in hand belanden we op de Puente de Isabel II. Ik draai me om naar Mano en zeg: Zullen we hier naartoe verhuizen? Lijkt je dat niet leuk?”
Mano kijkt me met grote ogen aan en zegt: “Je bent gillend gek, we hebben alles in Nederland”.
In Nederland werkt Inma als bijstandsambtenaar in Papendrecht. “Dat deed ik 13 jaar met heel veel plezier.” Mano heeft sinds zijn 23ste een eigen, goedlopend schildersbedrijf.
Toch laat het idee Inma niet los. Ze vraagt Mano: “Waarom niet? We hebben geen kinderen, we kunnen het toch uitproberen? Een nieuw avontuur? Bevalt het niet, gaan we toch gewoon weer terug.”
Als Mano terugkomt va een wandeling in zijn eentje zegt hij: “Laten we het doen”. Ze spreken af om het een jaar een kans te geven. Kijken of ze hier een bestaan kunnen opbouwen en of ze geen heimwee krijgen.
Op naar Andalusië
De overstap naar Sevilla is vrij makkelijk. De tante van Mano heeft een huisje in Sevilla dat leeg staat. Daar kunnen ze zo in.
Mano start een schildersbedrijf en bouwt binnen no time een klantenkring op. Verdient weliswaar lang niet zoveel als in Nederland, maar heeft ook niet zoveel kosten. “Uiteindelijk kun je ongeveer hetzelfde doen met wat je overhoudt”. Inma vindt een baan bij een Sevilliaans bedrijf dat houten winkelmeubilair bouwt op internationaal niveau, in het luxe segment. Denk hierbij aan Nespresso boetieks, Armani shop in shops, Massimo Dutti e.d. “Ik was de enige die verschillende talen sprak, dus ik kon meteen aan de slag. Ik reisde veel en heb er tot in 2019 met veel plezier gewerkt.”
Definitief besluit
Binnen een half jaar weten ze het zeker. Het wordt Andalusië. Ze vinden een leuk huis in het kleine dorp Albaida del Aljarafe, een klein halfuurtje van Sevilla. Het dorp heeft ruim 3000 inwoners en je gaat er zo’n 50 jaar terug in de tijd. De mensen zijn er zeer gemoedelijk. Je hebt er misschien twee kledingwinkeltjes, maar wel negen kroegen en een paar goede restaurants.
“We wonen daar fantastisch, heerlijk rustig. Een fijn huis met een tuintje en zelfs een klein zwembad. Je ademt er zuivere lucht in, hoort er fluitende vogeltjes, balkende ezels en kraaiende hanen, die af en toe al om drie uur in de ochtend beginnen. Je slaapt er met de ramen open en airco uit. Zoveel lekkerder. Tegenover ons huis is een stuk weiland waar af en toe een paard staat.
Zo ook tijdens een zomer. Toen waren er mensen met twee kleine dochtertjes. Het witte paard in de wei werd al snel het paard van Sinterklaas. De meisjes mochten hun schoentje zetten met een wortel er in, en ja hoor, de volgende dag zat er een kadootje in hun schoen. En dat in augustus…”
Mano doet zijn schildersbedrijf in Nederland over aan een vriend. Het huis wordt binnen 1 dag verkocht aan de overbuurvrouw. De ouders van Inma komen na hun pensioen ook naar Spanje en strijken neer in hetzelfde dorp.
Ging alles zo vlot?
Inma: “Eerlijk gezegd, al spraken we de taal en kenden we de cultuur, toch was het nog best een cultuurshock.”
Een mooi voorbeeld was het openen van een rekening. Zo krijgt Inma pas een bankpasje, na toestemming van Mano. “En Mano heeft nog nooit de bankzaken gedaan”, lacht Inma.
“Afspraken zijn ook zo iets. Wij waren de Nederlandse stiptheid gewend. Dus waren we keurig op tijd voor een afspraak om 11 uur. Moeten we vervolgens een half uur wachten. Meneer moet eerst nog even ontbijten, zegt de assistente. Als we vragen waarom de afspraak dan niet een half uurtje later kan, zegt ze doodleuk: Dat kan niet, daar staat al een andere afspraak. Tja, dat is toch even anders dan in Nederland.”
De invoer van de auto geeft eveneens heel wat gedoe. Dachten Mano en Inma alles goed geregeld te hebben, de RDW uitschrijvingskaart en alle benodigde documenten hebben ze. En dan moeten deze documenten ineens officieel in het Spaans vertaald worden, omdat de documenten nog niet geautomatiseerd verwerkt kunnen worden. Dat vertalen moet in Valencia gebeuren en kan wel 8 weken duren. Maar de verzekering uit Nederland is nog maar 4 weken geldig. Onverzekerd willen ze natuurlijk niet rondrijden. “Uiteindelijk hebben we het via een ingenieur, die heeft een registratienummer, kunnen laten vertalen en met zijn stempel erop werd het goedgekeurd.”
De bar bistro Los Tulipanes
Al loopt het goed met het schildersbedrijf van Mano, al jaren wil hij het liefst een cafeetje of bistro runnen. Dat is zijn grote droom. Voor Inma hoeft dat niet zo. De kans doet zich voor als vriend Maarten, eigenaar van de goedlopende B&B Casa Adelante, eigenlijk ook wel iets nieuws wil. De twee slaan de handen ineen.
Ze zoeken een locatie in het hart van Sevilla. Deze vinden ze. Ze verbouwen de boel en maken er iets moois van. De bistro wordt in december 2018 geopend. De mannen runnen de bistro, de vrouwen springen in het weekend een beetje bij.
De bistro heeft het doel om de Nederlandse en Spaanse cultuur dichter bij elkaar te brengen, door Spaanse en Nederlandse tapas/snacks en gerechten te serveren.
Op het moment dat ze starten is de B&B van Maarten en Monique gesloten en kan Maarten al zijn tijd in de bistro stoppen. Als de B&B weer opengaat voor een nieuw verhuurseizoen, ondervindt Maarten dat het erg lastig is om beide te combineren. Het gaat gewoon niet en hij besluit uit de bistro te stappen.
Inma stapt in
Dat stelt Mano en Inma voor de keuze. Of de bistro stoppen of deze voortzetten. Dan is wel de hulp van Inma in de bistro nodig. Ze kiezen voor het laatste. Inma zegt haar baan met vast inkomen op en gaat samen met Mano de bistro runnen. Van deze keuze hebben ze geen spijt. Wel gaan ze door Covid een zware tijd tegemoet.
Het bedrijf waar Inma werkte is later, door Covid, failliet gegaan. Dat vindt ze verschrikkelijk. “Het was zo’n mooi, uniek en goedlopend bedrijf. Maar er mocht niet meer gereisd worden, er werden geen shopping malls meer geopend. Alles lag helemaal op z’n gat, wat kan je dan nog?”
Corona
Corona laat ook in de bistro duidelijk haar sporen achter. Er komen geen klanten meer, dus komt er ook geen geld meer binnen. Op advies van de gestor (accountant), worden de personeelscontracten niet verlengd. Daardoor komen ze niet in aanmerking voor een vergoeding of lening. Ook niet voor andere regelingen omdat ze pas 1 jaar draaien en dus geen cijfers van meerdere jaren kunnen overleggen. Op dat moment lastig, achteraf eigenlijk wel oké want er zijn nu ook geen schulden die afbetaald moeten worden. De gespaarde buffer is wel op.
Sevilla is geen stad waar mensen eten laten bezorgen. Bang gemaakt door alles omtrent Covid, koken ze liever zelf. Het aan huis bezorgen van maaltijden is dan ook niet van de grond gekomen. De Covid-regels hier waren niet heel anders dan in Nederland, maar hier is iedereen erg volgzaam. Mondkapjes worden gedragen. Ook door jongeren, die hun oma, tante of moeder niet willen besmetten, ze willen niet de oorzaak zijn.
“Het was een zware tijd en niet altijd makkelijk. We waren ook nog niet gewend om de hele dag met elkaar te werken en stonden wel eens tegenover elkaar. Maar we zijn echte maatjes en hebben er elkaar uiteindelijk doorheen gesleept. Als de één het even niet zag zitten was de ander positief en andersom.”
Als de mensen eindelijk weer naar buiten mogen wordt de bistro een echte ontmoetingsplek. Iedere vrijdag is het Hollandse middag/avond. Met elke keer een andere soep en Hollandse muziek. Ontzettend leuk.
Hoe is het nu?
“We doen nog steeds alles zelf, ook de website en social media etc.
Het gaat gelukkig wel weer goed. Natuurlijk kun je het verlies van 1,5 jaar niet goed maken in een paar maanden. Dat heeft meer tijd nodig. Ons personeelsbestand is nog niet terug op het oude niveau. We hebben een jongen, die bij ons is komen helpen op verzoek van zijn vader. Hij leed nogal onder Covid en was erg somber. We mochten hem niet betalen van zijn vader, dat konden we ook niet. Wel kreeg hij de fooien. Hij is inmiddels helemaal opgebloeid, draait lekker mee en krijgt nu wel salaris. Daarnaast hebben we een meisje aangenomen voor de weekenden. Zij werkte voor Covid al bij ons. We beloofden haar dat zodra het weer kon, wij haar weer in dienst zouden nemen.”
Ontmoetingsplek
Tijdens de Covid periode realiseerden we ons dat we wel heel erg van het toerisme afhankelijk zijn. Dat willen we echt veranderen. Inmiddels hebben we drie keer in de krant gestaan en dat werkt hier beter dan social media.
We beginnen goed bekend te raken bij de lokale bevolking, zijn de enige bistro met de combinatie Spaans/Nederlands en dat valt goed in de smaak. Steeds meer Spanjaarden weten ons te vinden en dat is echt heel fijn.
Sinds Covid mogen we de patio van de buren gebruiken omdat sommige mensen (nog) niet binnen willen eten, maar wel buiten.
Het menu
“We serveren Nederlandse en Spaanse snacks/tapas en gerechten. Bijvoorbeeld bitterballen naast Iberische varkenswangetjes, Hollandse biefstuk naast Spaans gefrituurde knoflookkip en ga zo maar door. We bieden ook glutenvrije gerechten en voor vegetariërs en veganisten hebben we eveneens mogelijkheden. De hamburgers en gehaktballen maken we zelf, ook glutenvrij. Kortom iedereen kan hier eten.
Bij veel zaken in Spanje wordt de patat vroeg gebakken en later opgewarmd. Daardoor is deze vaak wat slap. Onze patat is vers en wordt voor- en afgebakken. Wij hebben een friteuse die we uitsluitend voor de patat gebruiken en we verversen de olie vaak. Dan krijg je ook de lekkerste en knapperigste patat.
Soms verspaansen we de Hollandse hapjes. Zo hebben we bijvoorbeeld de Nederlandse poffertjes met een klontje boter en poedersuiker, maar we hebben ook een Spaanse versie, poffertjes met chocolade en vanille-ijs.”
De openingstijden
“Op dit moment zijn we open van 13:30 uur tot 17:00 uur en van 20:00 uur tot 23:00 uur. In de zomer tot 24:00 uur. Vijf dagen per week. Op die twee gesloten dagen ben je echter niet vrij hoor. Dan doe je ook van alles, zoals schoonmaken, opknappen, administratie, inkopen doen, social media etc.
Zodra we weer voldoende personeel hebben gaan we weer open van 11:00 uur tot 23:00 uur en zodra het financieel kan gaan we zaken zoals social media e.d. uitbesteden. Dat kan nu nog niet.
Eind augustus zijn we 10 dagen dicht. Pakken we 10 dagen om even bij te komen. Dat is onze vakantie.”
Evenementen & feestjes
Inma en Mano vinden het leuk om de Nederlandse tradities te vieren, zoals:
Sinterklaas
Met gekleurde Pieten. Caroline, een gezellige Hollandse moeder van 1 zoon en getrouwd met een Spaanse man uit Jerez, organiseert dit Sinterklaasfeest. Mano is dan drie dagen Sinterklaas. Inge, een goede vriendin en haar zoon zijn de Pieten. Iedereen vindt het leuk en er zijn kadootjes voor de kinderen én de volwassenen.
Haringparty
Een ander evenement is de Hollandse haringparty. De haringen liggen dan schoon en vacuüm per stuk verpakt in de vriezer. Er komt een kraampje en er zijn mensen die de haring al van tevoren reserveren. Inma benadert de pers over deze Hollandse traditie in de hoop dat ze er over schrijven, zodat ze weer meer naamsbekendheid krijgen.
Koningsdag
“Volgend jaar willen we ook Koningsdag vieren. Dat was dit jaar nog niet mogelijk. En dan het liefst met Oud-Hollandse spelletjes, zoals sjoelen, koekhappen, ezeltje prik e.d. Misschien hier en daar verspaansd, stiertje prik of zo.”
Inma heeft nog stiekem de wens dat het Nederlandse koningspaar de bistro bezoekt. Tijdens de Feria de Abril komen Willem-Alexander en Máxima vaak naar Sevilla, want daar hebben ze elkaar ontmoet. “Wat zou het leuk zijn als ze dan hier een frikandelletje of balletje gehakt komen eten. Misschien samen met het Spaanse koningspaar Felipe en Letizia. Ik sluit de hele bistro ervoor af”, lacht Inma. Wie weet…
De kracht van de bistro
Nederlanders die hier een hapje komen eten worden in hun eigen taal bediend. “Wij kunnen uitleggen wat de tapas zijn. Iberisch varken? Dat lijkt op draadjesvlees. Met onze uitleg durven ze eerder een tapa te proberen.
We geven ook tips. Waar je lekkere vis of een goede paella kunt eten bijvoorbeeld.
Mensen vragen vaak naar onze ervaringen met betrekking tot emigratie naar Andalusië. Wij raden het niemand aan of af. Het is voor iedereen anders. Weet je het niet 100% zeker, ga dan eerst huren. Kom in elk seizoen, dat geeft steeds een andere beleving. Zo is Kerst hier heel anders. Je hebt gewoon niet het sfeertje zoals in Nederland. Als het hier regent is het niet leuk. De stad Sevilla is er niet op ingesteld.”
Nederland is meer individualistisch, in Spanje is meer sprake van een wij-cultuur. Elk weekend komt de hele familie bij elkaar.
De toekomst
“Het runnen van de bistro doen wij heel graag en wij willen het ook voortzetten. Wel is het hard werken met weinig vrije tijd. We zijn dan ook van plan om te stoppen als we 60 zijn. Dan is het wel genoeg geweest.
In Nederland hadden we een heel goed inkomen. Maar daar geef je ook meer uit. Hier doen we dat niet. We hoeven geen merkkleding of de laatste telefoons en dure spullen. We zijn niet materialistisch en hebben uitgerekend waarmee je rond kan komen. Dat is niet eens zoveel in Spanje. Waarom zou je je dan kapot werken tot je 67ste? Nee hoor, dat gaan we niet doen. We willen graag een campertje en lekker rondtrekken en genieten.
Te koop
We stoppen zodra we 60 zijn of eerder als iemand de bistro koopt. En de bistro kopen? Dat kan nu al. Dus mocht er iemand voorbij komen met de juiste prijs? Dan verkopen we de boel. Dat geldt ook voor ons huis. We hebben een bedrag in ons hoofd en als je dat biedt, is het morgen van jou. We kunnen eventueel nog een tijdje blijven om te helpen, alles is bespreekbaar.”
Dat je hier goed rond kunt komen met een wat lager budget hebben de ouders van Inma en Mano ook gemerkt toen ze terugkeerden naar Spanje. Kwamen ze in Nederland amper rond, in Spanje konden ze zelfs weer sparen. Zo fijn!
De tips van Mano & Inma
Ter afsluiting vragen we aan Mano en Inma of zij nog tips hebben. Jazeker, die hebben ze!
- Heb geduld. Laat de Nederlandse mentaliteit, dat alles snel geregeld moet worden, los.
- Calculeer in dat het niet zo gaat als je verwacht.
- Leer Spaans. Het helpt echt als je de taal spreekt.
- Niet eisen, ook niet als je ergens recht op hebt. Gewoon vriendelijk zijn. Directheid werkt hier niet.
- Vertrouw op de goede gezondheidszorg in Spanje. Het kan wel uren duren voordat je geholpen wordt, maar je wordt wel helemaal binnenste buiten gekeerd, als je iets mankeert.
- Zoek een goede gestor (accountant), één die Nederlands, Engels of Duits spreekt. De gestor is iemand die al het papierwerk regelt. Niet alleen financieel. Ook bijvoorbeeld een identiteitskaart, de invoer van een auto etc. Je komt er zelf meestal niet uit. Regels wijzigen voortdurend en als je een gestor hebt hoef je niet zelf in de rij te staan. Je kunt een gestor doorlopend inhuren voor een vast bedrag per maand (nu ,2022, tussen de € 120 en € 170). Dan regelt de gestor echt alles voor je. Dat doen de meesten. Of je kunt per keer betalen (dat ligt dan tussen de € 60 en € 80 per keer). Vraag rond als je er één zoekt.
- Vind een goede advocaat als je bijvoorbeeld een huis wilt kopen. Die heb je echt nodig en deze regelt allerhande zaken, ook de zaken die in Nederland door een notaris geregeld worden.
- Onthaast. Nederlanders zijn altijd gehaast. Neem de tijd, go with the flow, dat maakt je verblijf veel aangenamer.
- Er heerst hier een totaal andere mentaliteit. Als je daar mee weet om te gaan is Sevilla een geweldige stad en Spanje een geweldig land.
- In Sevilla en ook in andere plaatsen zitten heel veel Nederlanders die je op gang kunnen helpen. Zoek ze op!
Na ons gesprek nemen we plaats aan één van de gezellige tafeltjes. Na al dat gepraat over eten hebben we best trek gekregen. We kiezen de salade, de vegan burger en de schnitzel met patat. Ze hebben niets teveel gezegd. De patat is heerlijk knapperig en lekker. De maaltijd smaakt ons uitstekend.
Wij vinden Bar Bistro Los Tulipanes echt een aanrader. Vanwege het lekkere eten, maar vooral vanwege de prettige sfeer en de geweldige gastvrijheid van de enthousiaste eigenaren Inma en Mano.
Enneh, Amsterdammers, dat van die 20% toeslag was natuurlijk een grapje…
Bar Bistro Los Tulipanes
Mano & Inma
Calle Almirante Uloa, 8
41001 Sevilla España
Telefoon:
+34 607 698 707
Website:
bistrotulipanes.com
Mail:
infolostulipanes@gmail.com